سید علی خامنه‌ای از دوران مبارزه با رژیم پهلوی تا جایگاه رهبری در نظام جمهوری اسلامی، سید علی خامنه‌ای نقش مهمی در تحولات سیاسی ایران داشته است. بررسی زندگی او، نگاهی است به مسیر ایدئولوژیک و سیاسی جمهوری اسلامی. در این نوشته با وب سایت مجله خبری منچستر سیتی همراه ما بمانید.
| نام | آیت‌الله سید علی حسینی خامنه‌ای |
|---|---|
| تولد | ۲۹ فروردین ۱۳۱۸ |
| محل تولد | مشهد، ایران |
| ملیت | ایرانی |
| سمت فعلی | رهبر جمهوری اسلامی ایران |
| تعداد فرزندان | ۶ |
بیوگرافی سید علی خامنه ای
آیت‌الله سید علی خامنه‌ای یکی از چهره‌های پرنفوذ سیاسی و مذهبی ایران در دوران معاصر است.
او از سال ۱۳۶۸ رهبر جمهوری اسلامی ایران بوده و بعد از امام خمینی، دومین فردی است که این مسئولیت را برعهده دارد.
فعالیت‌های انقلابی، سابقه ریاست‌جمهوری و نقش پررنگش در حوزه‌های علمی، فرهنگی و سیاسی باعث شده که تأثیر زیادی هم در داخل کشور و هم در منطقه داشته باشد.
سید علی خامنه ای کیست
نام کامل : سید علی حسینی خامنه‌ای
متولد : ۲۹ فروردین ۱۳۱۸ (۱۹ آوریل ۱۹۳۹)
محل تولد : مشهد، ایران
نقش فعلی: رهبر جمهوری اسلامی ایران (از ۱۳۶۸ تاکنون)
سید علی خامنه ای چه کسی هست
سید علی خامنه‌ای در تاریخ ۲۹ فروردین ۱۳۱۸ در مشهد، یکی از مراکز اصلی مذهبی ایران، متولد شد.
پدر وی، سید جواد خامنه‌ای، از علمای آذری‌تبار بود که به مشهد مهاجرت کرده و در آن‌جا به فعالیت‌های دینی اشتغال داشت.
مادر او نیز از زنان متدین و محترم در جامعه مذهبی محسوب می‌شد.
خانواده خامنه‌ای با برخورداری از سبک زندگی‌ای ساده و بی‌تجمل، در زمره خانواده‌های طبقه متوسط جامعه شهری ایران آن دوران قرار می‌گرفتند.
تحصیلات آیت الله خامنه ای
سید علی خامنه‌ای تحصیلات حوزه‌ای خود را از سن ۱۱ سالگی در مشهد آغاز کرد.
دروس مقدماتی و سطح حوزه را تحت نظر استادانی چون پدرش، شیخ هاشم قزوینی و آیت‌الله میلانی گذراند.
تحصیلات سید علی خامنه ای
تحصیلات : حوزه علمیه قم (۱۹۵۸-۱۹۶۴)، حوزه نجف (۱۹۵۷-۱۹۵۸)
تحصیلات حوزوی سید علی خامنه ای
سید علی خامنه‌ای در سال ۱۳۳۶ شمسی به قم مهاجرت کرد و در محضر اساتیدی نظیر آیت‌الله سید حسین طباطبایی بروجردی، امام خمینی و علامه طباطبایی به تحصیل پرداخت.
وی در سال ۱۳۴۳ به مشهد بازگشت و فعالیت‌های آموزشی و سیاسی خود را آغاز کرد.
با اینکه تحصیلات دانشگاهی رسمی ندارد، تسلط قابل توجهی به زبان‌های عربی، انگلیسی و اردو دارد و به شعر و ادبیات علاقه‌مند است.
در ساختار حوزه، مقام «آیت‌الله» را کسب کرده و پس از درگذشت آیت‌الله اراکی، به عنوان مرجع تقلید توسط برخی نهادهای جمهوری اسلامی شناخته شد.
ملیت سید علی خامنه ای
سید علی خامنه‌ای اهل ایران است و در ۱۹ آوریل ۱۹۳۹ توی مشهد به دنیا اومده.
بیشتر دوران زندگیش و تحصیلات دینی‌اش رو توی خود ایران گذرونده.
اصالت سید علی خامنه ای
سید علی خامنه‌ای از طرف پدر، آذری‌تباره و از طرف مادر، اصالت یزدی و فارسی داره.
خانواده‌شون از نسل امام سجاد (ع) هستن و تو نسل‌های مختلفشون، افراد زیادی در کار دین و علم بودن.
مذهب سید علی خامنه ای
مذهب: شیعه دوازده امامی
عنوان مذهبی سید علی خامنه ای
عنوان مذهبی: آیت‌الله العظمی
حزب سیاسی سید علی خامنه ای
حزب جمهوری اسلامی (۱۳۶۶–۱۳۵۷)
جامعه روحانیت مبارز (۱۳۶۸–۱۳۵۶)
سن سید علی خامنه ای
سید علی خامنه‌ای در ۲۹ فروردین ۱۳۱۸ به دنیا اومده و در حال حاضر 86 ساله است.
عکس جذاب سید علی خامنه‌ای
سید علی خامنه ای
سید علی خامنه‌ای یکی از چهره‌های برجسته و تأثیرگذار در تاریخ معاصر ایران است که در رویدادهای مهمی مانند انقلاب اسلامی، جنگ ایران و عراق، سامان‌دهی ساختار سیاسی کشور و هدایت فکری جامعه نقش مهمی ایفا کرده است.
آشنایی با زندگی، دیدگاه‌ها و سیاست‌های او برای درک بهتر تحولات سیاسی و اجتماعی ایران در دهه‌های اخیر اهمیت زیادی دارد.
ترجمه‌های سید علی خامنه‌ای
رهبر جمهوری اسلامی، آیت‌الله خامنه‌ای، نویسنده و مترجم مجموعه‌ای از آثار دینی و فرهنگی است. از میان آثار مهمش می‌توان «طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن» و «پرتویی از نهج‌البلاغه» را نام برد. او ترجمه‌هایی نیز از عربی به فارسی دارد و به طور مستمر بر تأثیر فرهنگ بر سیاست تأکید می‌کند.
آثار و تالیفات سید علی خامنه‌ای
برخی آثار وی عبارت‌اند از
- طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن
- پرتویی از نهج‌البلاغه
- در محضر قرآن
- ترجمه کتاب‌هایی چون:
- المستقبل لهذا الدین اثر سید قطب
- صلح امام حسن (ع) اثر شیخ راضی آل‌یاسین.
تدریس سید علی خامنه‌ای
خامنه‌ای از زمان اقامت در مشهد به تدریس اشتغال داشت و در ابتدا در سطوح بالای حوزه همچون رسائل، مکاسب و کفایه به تدریس پرداخت. پس از انقلاب، در دوره ریاست‌جمهوری، به تفسیر قرآن نیز پرداخت. از سال ۱۳۶۹، تدریس خارج فقه را آغاز کرد و اکنون مباحث جهاد، قصاص و مکاسب محرمه را تدریس می‌کند که حدود ۵۰۰ نفر در کلاس‌هایش حضور دارند.
ادبیات سید علی خامنه‌ای
خامنه‌ای از دوران کودکی به ادبیات و شعر علاقه‌مند بود و با سبک‌های ادبی مختلف آشنا شد. او به خواندن رمان‌ها و آثار ادبی جهانی ادامه داد و معتقد است زبان فارسی باید حفظ و محترم شمرده شود، زیرا نقش مهمی در انتقال فرهنگ، دین و تمدن ملت‌ها دارد. در سال ۱۳۹۸، نسبت به تضعیف زبان فارسی هشدار داد و از رسانه‌ها خواست از به‌کارگیری لغات خارجی پرهیز کنند.
شعر آیت الله خامنه‌ای
خامنه‌ای در شهر مشهد در انجمن‌های ادبی فردوسی و فرخ فعالیت می‌کرد و خود نیز شعر می‌سرود. دفترچه شعری به نام «سفینه غزل» داشت که در آن اشعار نوین خود را ثبت می‌کرد، اما این دفتر در دوران ساواک ضبط و پس داده نشد. تخلص او در شعر «امین» بود و چند نمونه از اشعارش باقی مانده است.
دیدار شاعران با رهبر
از زمان ریاست‌جمهوری آیت‌الله خامنه‌ای، دیدار با شاعران در نیمه ماه رمضان به یک رسم هرساله بدل شده است. در این نشست‌ها، شاعران ایرانی و خارجی از کشورهایی چون افغانستان، تاجیکستان، هند و ترکیه آثار خود را ارائه می‌کنند. گرچه برخی منتقدند که جلسات حالت دستوری دارد، اما تنوع زبانی و فرهنگی آن مورد توجه است.
فیسبوک سید علی خامنه‌ای
آدرس پیج سید علی خامنه‌ای در شبکه اجتماعی فیسبوک: Khamenei.ru@
توییتر سید علی خامنه‌ای
آدرس پیج سید علی خامنه‌ای در شبکه اجتماعی توییتر: Khamenei_fa@
فعالیت‌های سیاسی خامنه ای
فعالیت‌های سیاسی سید علی خامنه‌ای علیه رژیم پهلوی از دهه ۱۳۳۰ آغاز شد و با حمایت علنی از امام خمینی، وارد مرحله‌ای جدی‌تر گردید.
بازداشت‌ها و تبعیدهای مکرر توسط ساواک، نه تنها مانع فعالیت‌های او نشد، بلکه موجب تثبیت جایگاه او در میان نیروهای انقلابی گردید.
نقش او در انتقال پیام‌های انقلاب از طریق سخنرانی‌های عمومی، به‌ویژه در مساجد کلیدی، قابل‌توجه و تعیین‌کننده بود.
خامنه ای قبل از انقلاب
فعالیت‌های سیاسی آیت‌الله سید علی خامنه‌ای در دهه ۱۳۴۰ شمسی وارد مرحله علنی شد. نخستین بازداشت او در خرداد ۱۳۴۲، در پی سخنرانی انتقادی در بیرجند درباره یورش به مدرسه فیضیه و سلطه اسرائیل بر امور داخلی ایران، صورت گرفت.
پس از اعتراضات ۱۵ خرداد، وی به مشهد انتقال یافت و به مدت ده روز در بازداشت ساواک قرار گرفت؛ رویدادی که نقطه آغاز تقابل مستقیم او با رژیم پهلوی محسوب می‌شود.
عکس پروفایل سید علی خامنه‌ای
بازداشت سید علی خامنه‌ای
بازداشت مجدد سید علی خامنه‌ای در دی ۱۳۴۲ در زاهدان، آغازگر دور جدیدی از فشارهای ساواک بر وی بود.
وی در این دوره، ضمن فعالیت‌های علنی دینی و فرهنگی، گروهی مخفی برای مبارزه با رژیم پهلوی تشکیل داد که در سال ۱۳۴۵ شناسایی شد.
در فاصله سال‌های ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۳، چندین بار دستگیر و در زندان‌های امنیتی، از جمله کمیته مشترک ضدخرابکاری، تحت بازجویی قرار گرفت.
فعالیت‌های مذهبی او مانند برگزاری جلسات تفسیر و کلاس‌های ایدئولوژیک، همواره با نظارت و محدودیت مواجه بود.
او پس از آزادی، گرچه فعالیت‌های خود را ادامه داد، اما نسبت به اقدامات مسلحانه هشدار داد و بر مبارزه فکری و تبیین اندیشه اسلامی تمرکز بیشتری داشت.
بازداشت آیت الله خامنه‌ای
تب‌وتاب مبارزات انقلابی در اواخر دهه ۱۳۵۰، موجب شد تا رژیم پهلوی در اواخر سال ۱۳۵۶، سید علی خامنه‌ای را بازداشت و به ایرانشهر تبعید کند؛ تبعیدی که سه سال به طول انجامید و با محدودیت‌های شدید از جمله ممنوعیت خروج برای زیارت عتبات همراه بود.
پس از آزادی در سال ۱۳۵۷، او به مشهد بازگشت و فعالیت‌های انقلابی را با محوریت مسجد آل رسول از سر گرفت.
در واکنش به کشتار مردم یزد، نامهای اعتراضی منتشر کرد. در تیر همان سال، اعتراض طلاب به تبعید وی و دیگر روحانیون، با واکنش خشن نیروهای امنیتی روبرو شد.
تبعید سید علی خامنه‌ای
در ادامه تبعید، سید علی خامنه‌ای مدتی را در جیرفت و سپس در کهنوج گذراند. با وجود شرایط سخت، فعالیت‌های او متوقف نشد.
بازگشت وی به مشهد در مهرماه ۱۳۵۷ با اوج‌گیری اعتراضات عمومی همزمان شد. سخنرانی‌های روشنگرانه‌اش در این دوره، فضای انقلابی را در مشهد و دیگر شهرها تقویت کرد.
در پی اقامت امام خمینی در نوفل‌لوشاتو، او از حامیان سرسخت بازگشت ایشان بود و در کنار مردم، در تظاهرات مشهد مشارکت داشت.
در دی‌ماه ۱۳۵۷، به‌ویژه در ایام تاسوعا و عاشورا، نقش پررنگی در راهپیمایی‌ها ایفا کرد و با خطبه‌های خود علیه رژیم، چهره‌ای اثرگذار شد.
پس از پیروزی انقلاب، به تهران رفت و در کمیته تبلیغات انقلاب و شورای انقلاب، در سازمان‌دهی مراحل اولیه حکومت نوپای جمهوری اسلامی، نقشی مؤثر داشت.
پیروزی انقلاب و سید علی خامنه‌ای
در ۲۳ دی ۱۳۵۷، روح‌الله خمینی با تشکیل شورای انقلاب اسلامی، گام مهمی در جهت مدیریت انتقال قدرت برداشت. تنها یک روز پس از آن، شاه ایران از کشور خارج شد و پس از شکست دولت بختیار، امام خمینی در ۱۲ بهمن از فرانسه به وطن بازگشت.
با اعلام بی‌طرفی ارتش در ۱۵ بهمن و تشکیل دولت موقت به رهبری مهدی بازرگان، مسیر انقلاب هموارتر شد و در نهایت، در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷، انقلاب اسلامی به پیروزی رسید.
سید علی خامنه‌ای پس از انقلاب ۱۳۵۷
بعد از پیروزی انقلاب در بهمن ۱۳۵۷، او به سرعت مسئولیت‌های مهمی گرفت. از جمله عضو شورای انقلاب اسلامی بود، نماینده تهران در اولین دوره مجلس شد، و از سال ۱۳۵۹ امام جمعه موقت تهران بود. همچنین نماینده امام در شورای عالی دفاع بود. بین سال‌های ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۸، دومین رئیس‌جمهور ایران شد و تا پایان حزب جمهوری اسلامی، عضو آن بود.
آیت الله خامنه‌ای پس از انقلاب
با پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷، آیت‌الله خامنه‌ای در سمت‌های حیاتی نظام قرار گرفت. وی عضو شورای انقلاب، امام جمعه تهران و نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی بود و به عنوان یکی از افراد مؤثر در تاسیس ساختار نوین جمهوری اسلامی شناخته می‌شود.
عکس های سید علی خامنه‌ای
خامنه‌ای عضویت در شورای انقلاب
آیت‌الله خامنه‌ای از ابتدای تشکیل شورای انقلاب، که به دستور امام خمینی در آبان ۱۳۵۷ تأسیس و در ۲۲ دی به طور رسمی آغاز به کار کرد، یکی از اعضای موثر این شورا بود. وی با معرفی مرتضی مطهری در دی‌ماه به این شورا پیوست و در تصمیم‌گیری‌های کلیدی شامل مذاکرات داخلی و خارجی نقش داشت.
خامنه‌ای در تمام دوره‌های فعالیت شورا حضور مستمر داشت و در تیر ۱۳۵۸ به سمت معاونت امور انقلاب وزارت دفاع منصوب شد. او همچنین عضو کمیسیون وزرای امنیتی و مسئول مرکز اسناد و سرپرستی سپاه پاسداران بود.
تاریخچه انتخاباتی خامنه‌ای
سید علی خامنه‌ای در اسفند ۱۳۵۸ از مسئولیت سرپرستی سپاه پاسداران استعفا داد تا در انتخابات مجلس شورای اسلامی شرکت کند. او با حمایت جامعه روحانیت مبارز و حزب جمهوری اسلامی در حوزه انتخابیه تهران نامزد شد و در اردیبهشت ۱۳۵۹ به عنوان پنجمین نماینده این حوزه انتخاب شد.
خامنه‌ای در مجلس به عضویت و ریاست کمیسیون دفاع درآمد، اما به دلیل شرکت در جبهه‌های جنگ، حضور کمتری در جلسات داشت. پس از آن که در تیر ۱۳۶۰ مجروح شد، حضورش در مجلس محدودتر شد و در مهر همان سال پس از انتخاب به ریاست جمهوری از مجلس خارج شد.
ریاست جمهوری خامنه‌ای
سید علی خامنه‌ای در سال ۱۳۶۰ پس از عزل بنی‌صدر به عنوان دومین رئیس‌جمهور ایران انتخاب شد و دو دوره پیاپی، از ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۸، مسئولیت ریاست جمهوری را بر عهده داشت. دوران ریاست وی با جنگ هشت‌ساله ایران و عراق، تحریم‌های بین‌المللی و اقدامات بازسازی کشور همزمان بود و وی طی این مدت با امام خمینی، رهبر وقت، همکاری نزدیکی داشت.
خامنه‌ای امام جمعه تهران
خامنه‌ای از ۲۴ دی ۱۳۵۸ به عنوان امام جمعه تهران شروع به کار کرد و در طول بیش از چهل سال، بیش از ۲۴۰ بار نماز جمعه را اقامه کرده است. دوره نخست امامت او از دی ۱۳۵۸ تا تیر ۱۳۶۰ بود که در این بازه ترور شد.
دوره دوم از آن پس تا پیش از رهبری ادامه داشت و در سال ۱۳۶۳، نماز جمعه تهران هدف حمله بمب‌گذاری قرار گرفت که ۱۴ کشته و ۸۸ زخمی داشت. دوره سوم از زمان رهبری تاکنون ادامه یافته و اولین نماز جمعه پس از وقفه‌ای طولانی، در خرداد ۱۳۹۸ برگزار گردید.
عکس سید علی خامنه‌ای
ترور نافرجام سید علی خامنه‌ای
در تاریخ ۶ تیر ۱۳۶۰، هنگام سخنرانی در مسجد ابوذر تهران، بمبی منفجر شد که منجر به آسیب جدی در دست راست خامنه‌ای شد. مسئولیت این ترور را سازمان مجاهدین خلق بر عهده گرفت. پس از بهبودی، او به فعالیت سیاسی‌اش ادامه داد و این حادثه محبوبیتش را در میان انقلابیون افزایش داد.
ترور آیت الله خامنه‌ای
در جریان سخنرانی خامنه‌ای در مجلس، بمبی منفجر شد که جان او را تهدید کرد. این بمب‌گذاری حدود یک هفته پس از عزل بنی‌صدر روی داد و چند روز بعد انفجار دیگری در حزب جمهوری اسلامی اتفاق افتاد که باعث کشته شدن چند عضو شد.
بمب در ضبط صوتی جاسازی شده بود که نزدیک قلب خامنه‌ای بود و انفجار باعث مجروحیت و بیهوشی او شد. او به بیمارستان منتقل و دست راستش از کار افتاد. مسئولیت این ترور را برخی به سازمان مجاهدین خلق و برخی به گروه فرقان نسبت داده‌اند.
رهبری جمهوری اسلامی ایران
خرداد ۱۳۶۸ با رحلت امام خمینی همراه بود و مجلس خبرگان رهبری، آیت‌الله خامنه‌ای را به رهبری جمهوری اسلامی ایران منصوب کرد. در دوران رهبری او، کشور تحولات اساسی در حوزه‌های نظامی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی را پشت سر گذاشت. سیاست‌های کلان نظام از جمله مقاومت در برابر غرب، گسترش نفوذ منطقه‌ای، توسعه برنامه هسته‌ای و اقتصاد مقاومتی از شاخصه‌های مهم رهبری او هستند.
دوران ریاست‌جمهوری خامنه‌ای
ساختار نهاد ریاست‌جمهوری در زمان ریاست‌جمهوری خامنه‌ای ناقص و کم‌توجه بود، به همین دلیل او به تشکیل دفتر و کارگروه‌های مشورتی اقدام کرد. قانون اختیارات رئیس‌جمهور در سال ۱۳۶۵ تصویب شد تا وظایف او به وضوح تعریف شود. خامنه‌ای در زمینه اقتصادی و انتخاب وزرا با موسوی اختلاف نظر داشت.
پس از جنگ، تمرکز خود را بر مدیریت جنگ و مذاکرات بین‌المللی گذاشت و ریاست شورای عالی پشتیبانی جنگ را به عهده داشت. او در سیاست خارجی سفرهای متعددی به منطقه و سازمان‌های بین‌المللی داشت و از گروه‌های شیعی و مبارزان اسلامی حمایت می‌کرد.
همچنین در سفرهای استانی، مسائل اقتصادی و امنیتی را از نزدیک بررسی می‌کرد. دوران ریاست‌جمهوری او همزمان با پیشرفت سیاست داخلی و خارجی و مدیریت بحران‌های جنگ بود.
نقش خامنه‌ای در شورای عالی انقلاب فرهنگی
آیت‌الله خامنه‌ای در ۸ شهریور ۱۳۶۲، طبق حکم امام خمینی، اولین بازسازی گسترده را در ستاد انقلاب فرهنگی انجام داد و مسئولانی مانند نخست‌وزیر، وزرای فرهنگ، آموزش عالی، ارشاد اسلامی و دو دانشجو را به این ستاد افزود.
پس از بازگشایی دانشگاه‌ها و افزایش فعالیت‌ها، در آذر ۱۳۶۳ دومین تغییرات اعمال شد و این نهاد به شورای عالی انقلاب فرهنگی تبدیل گردید، با این تفاوت که رئیس‌جمهور رئیس شورا شد.
در سال ۱۳۷۵، در دوران رهبری، سومین دوره شورا تشکیل و اعضای جدیدی به آن افزوده شدند و خامنه‌ای به اهمیت ماموریت‌های شورا اشاره کرد.
خامنه‌ای و مجمع تشخیص مصلحت
به دنبال تنش‌ها و اختلافات بین مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان در تصویب لوایح، امام خمینی در ۱۷ بهمن ۱۳۶۶ با تأسیس مجمع تشخیص مصلحت نظام موافقت نمود و خامنه‌ای به عنوان اولین رئیس این نهاد انتخاب شد. خامنه‌ای تا پایان دوره ریاست‌جمهوری خود در این سمت باقی ماند.
رهبری سید علی خامنه‌ای
حسینعلی منتظری پیش از درگذشت خمینی به عنوان جانشین او معرفی شده بود، اما در ۶ فروردین ۱۳۶۸ از سوی خمینی عزل و پس از آن استعفا کرد. با مرگ خمینی، مجلس خبرگان در ۱۴ خرداد ۱۳۶۸، خامنه‌ای را که رئیس‌جمهور وقت بود، به عنوان رهبر موقت جمهوری اسلامی برگزید. این رویداد به خاطر نبود جایگزین روشن و شرایط سخت سیاسی و نظامی کشور اهمیت ویژه‌ای داشت.
برگزیدن رهبر جمهوری اسلامی ایران
مجلس خبرگان رهبری در ۱۴ خرداد ۱۳۶۸ پس از وفات خمینی، جلسه‌ای ویژه برگزار و استعفای حسینعلی منتظری را به تصویب رساند. در بحث جانشینی، گزینه رهبری شورایی و انتخاب مرجع تقلید مطرح شد اما به نتیجه نرسیدند. سید علی خامنه‌ای به عنوان رهبر فردی مطرح و هاشمی رفسنجانی صلاحیت او را تایید کرد.
در نهایت، ۶۰ عضو از ۷۴، علی‌رغم مخالفت خامنه‌ای، وی را به عنوان رهبر موقت انتخاب کردند. پس از اصلاح قانون اساسی و همه‌پرسی، انتخاب نهایی خامنه‌ای به رهبری دائمی تصویب شد.
ویژگی‌های دوران رهبری سید علی خامنه‌ای
- تقویت نهادهای نظامی به‌ویژه سپاه پاسداران
- توسعه حوزه نفوذ منطقه‌ای ایران (محور مقاومت)
- تأکید بر استقلال سیاسی و اقتصادی از غرب
- مواجهه با تحریم‌های گسترده آمریکا و غرب
- حمایت از فناوری هسته‌ای
- هدایت فضای فرهنگی با تأکید بر “انقلاب فرهنگی”.
خدمات نظامی و پیشینه فقهی سید علی خامنه‌ای
| موضوع | جزئیات | موضوع | جزئیات |
| وفاداری نظامی | نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران | زمینه فقهی | اصول فقه، تفسیر قرآن |
| خدمت/شاخه نظامی | سپاه پاسداران، ستاد جنگ‌های نامنظم، قرارگاه مرکزی خاتم‌الانبیا | تحصیلات حوزوی | درس سطح، درس خارج |
| سال‌های خدمت نظامی | ۱۳۵۸؛ ۱۳۶۰–۱۳۵۹؛ ۱۳۶۲–۱۳۶۰ | محل تحصیل | حوزه علمیه قم، نجف، خراسان |
| فرماندهی/عملیات‌ها | فرمانده سپاه پاسداران، قرارگاه خاتم‌الانبیا؛ شورش کردها، جنگ ایران و عراق | مرتبه حوزوی | آیت‌الله العظمی |
مرجعیت سید علی خامنه‌ای
در آذر ۱۳۷۳ و پس از درگذشت آیت‌الله محمدعلی اراکی، بحث‌هایی درباره مرجعیت سید علی خامنه‌ای مطرح شد. برخی مراجع و نهادهای حوزوی او را شایسته مرجعیت دانستند، اما روحانیونی مانند حسینعلی منتظری و سید محمدحسین فضل‌الله از این نظر حمایت نکردند. خامنه‌ای نخستین کتاب فقهی خود را در سال ۱۳۷۱ نوشت.
در همین دوره، رسانه‌های دولتی، او و هاشمی رفسنجانی را با عنوان «آیت‌الله» معرفی کردند، موضوعی که با واکنش‌های مختلفی همراه بود. با وجود اعتراض‌هایی که بر مبنای شروط فقهی و قانونی مرجعیت شکل گرفت، روح‌الله خمینی در سال ۱۳۶۸ در نامهای اعلام کرده بود که مرجعیت برای رهبری الزامی نیست و اجتهاد همراه با عدالت و تأیید مجلس خبرگان کفایت می‌کند.
سید علی خامنه‌ای رهبر ایران
بر پایه گزارش شاخص دموکراسی اکونومیست، حکومت ایران تحت رهبری آیت‌الله خامنه‌ای به‌عنوان یک رژیم اقتدارگرا شناخته می‌شود. او در سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۸ در میان ۲۰ فرد قدرتمند جهان قرار گرفت و به‌ترتیب رتبه‌های هجدهم و هفدهم را کسب کرد.
برخی ناظران عملکرد او را منطقی و مبتنی بر واقع‌گرایی توصیف می‌کنند. در مقابل، منتقدان معتقدند او خود را دارای درک مطلق از مسائل می‌داند و در برابر پذیرش خطاهای گذشته انعطاف‌ناپذیر است.
جایگاه خامنه‌ای در جهان
به‌گفته کریم سجادپور و برخی تحلیل‌گران، خامنه‌ای قدرتمندترین چهره سیاسی خاورمیانه است و قدرت او عمدتاً از طریق نهادهای تحت فرمان و وفادار اعمال می‌شود. او در فهرست دشمنان آزادی رسانه‌ها قرار دارد و در سال ۲۰۰۰ در میان ۱۰ دشمن اصلی آزادی بیان نام برده شد. قانون اساسی ایران اختیارات گسترده‌ای برای رهبر در نظر گرفته است.
همچنین دیوید والچنسکی در فهرست خود او را به‌عنوان نهمین دیکتاتور زنده جهان معرفی کرده است. در فوریه ۲۰۲۴، شرکت متا حساب‌های مرتبط با خامنه‌ای را به دلیل نقض سیاست‌هایش درباره ترویج سازمان‌ها و افراد خطرناک حذف کرد.
دیدگاه‌های اقتصادی خامنه‌ای
خامنه‌ای دیدگاه خود درباره اقتصاد اسلامی را بر پایه دو محور «افزایش ثروت ملی» و «توزیع عادلانه برای کاهش فقر» بنا نهاده و می‌گوید هر برنامه‌ای که این دو هدف را تأمین کند، قابل قبول است. او در سال ۱۳۸۹، مفهوم «اقتصاد مقاومتی» را معرفی کرد؛ الگویی که هم رشد اقتصادی را دنبال می‌کند و هم میزان آسیب‌پذیری در برابر تحولات جهانی را کاهش می‌دهد.
این الگو به مشارکت مردم نیز تأکید دارد. خامنه‌ای جهش تولید را کلید اصلاح شاخص‌های کلان اقتصادی، افزایش اشتغال، توسعه صادرات، ارتقای درآمد ارزی و دستیابی به استقلال اقتصادی می‌داند.
دیدگاه‌های نظامی خامنه‌ای
خامنه‌ای خواهان تقویت توان نظامی ایران برای بازدارندگی است و حضور منطقه‌ای و موشک‌ها را قابل مذاکره نمی‌داند. پس از کشته شدن قاسم سلیمانی، از «انتقام سخت» سخن گفت و خواستار خروج آمریکا از منطقه شد. گرچه فتوا داده تولید سلاح هسته‌ای حرام است، شواهدی از فعالیت‌های پنهان باعث بدبینی اروپا شده‌اند. او بر اهداف غیرنظامی فناوری هسته‌ای تأکید دارد، اما آمریکا فتوا را ملاک تصمیم‌گیری خود نمی‌داند.
سیاست داخلی سید علی خامنه‌ای
رهبری خامنه‌ای با برگزاری پنجمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری و همه‌پرسی قانون اساسی آغاز شد. روابط او با رؤسای‌جمهور مختلف جمهوری اسلامی متفاوت بوده است؛ از همکاری نزدیک با هاشمی رفسنجانی تا تنش با احمدی‌نژاد. در دوره روحانی، مذاکرات هسته‌ای انجام شد و به توافق برجام منجر گردید، اما پس از خروج آمریکا، خامنه‌ای از عملکرد دولت انتقاد کرد.
او واردات برخی واکسن‌های کرونا را ممنوع کرد و بر ساخت داخلی واکسن تأکید داشت. حمایت از تحقیقات علمی، به‌ویژه در زمینه سلول‌های بنیادی، از دیگر محورهای سیاست‌گذاری او در حوزه علم و فناوری بوده است.
سیاست خارجی سید علی خامنه‌ای
خامنه‌ای سیاست خارجی جمهوری اسلامی را بر پایه دفاع از مسلمانان و مخالفت با استعمار و استثمار می‌داند. او از گروه‌های مقاومت در منطقه حمایت می‌کند و رویکرد ایران را مخالف سیاست‌های ایالات متحده توصیف کرده است. او همچنین با مداخله عربستان سعودی در منطقه مخالفت کرده و حمایت ایران از دولت سوریه و محور مقاومت را مورد تأکید قرار داده است. خامنه‌ای همچنین نسبت به خشونت علیه مسلمانان روهینگیا واکنش نشان داده و آن را محکوم کرده است.
کودکی سید علی خامنه ای
کودکی سید علی خامنه‌ای در خانواده‌ای مذهبی و سنتی در مشهد، همراه با فقر مالی و زندگی ساده سپری شد.
تا سن پنج سالگی، وی در منزل کوچکی در منطقه‌ای کم‌برخوردار مشهد سکونت داشت که تنها شامل یک اتاق و یک زیرزمین بود.
با کمک حامیان خانواده، زمینی خریداری و منزل به سه اتاق گسترش یافت.
از چهار سالگی، به همراه برادرش سید محمد در مکتب‌خانه به تحصیل قرآن پرداخت و سپس دوره ابتدایی را در مدرسه دارالتعلیم دیانتی مشهد گذراند.
در این دوره، آموزش‌های قرائت و تجوید قرآن توسط قاریان محلی ارائه شد.
نوجوانی سید علی خامنه ای
آیت‌الله خامنه‌ای در سال‌های اولیه تحصیل، درس «معالم الاصول» را نزد سید حسینی سیستانی آموخت و شرح لمعه و دروس فقهی دیگر را نزد پدر و هاشم قزوینی گذراند.
در سال ۱۳۳۴ در درس خارج فقه سید میلانی حاضر شد.
وی در سال ۱۳۳۶ به نجف مهاجرت کرد و در کلاس‌های اساتید بزرگی چون سید محسن حکیم و سید ابوالقاسم خویی شرکت کرد، اما به دلیل مخالفت پدر به مشهد بازگشت.
در همان سال، اجازه روایت از سید میلانی را دریافت نمود.
سال ۱۳۳۷ به قم رفت و در مدرسه حجتیه مستقر شد و در درس‌های اساتیدی مانند سید حسین بروجردی و امام خمینی حاضر شد.
وی پنج سال در قم ماند و به مطالعه و تدریس پرداخت.
در سال ۱۳۴۳ پس از نابینا شدن پدر، به مشهد بازگشت و تا سال ۱۳۴۹ در جلسات درس سید هادی میلانی شرکت کرد.
زندگینامه سید علی خامنه ای
سید علی خامنه‌ای فعالیت‌های سیاسی خود را از خانواده‌ای مذهبی و سیاسی به ارث برده است.
در دوران جوانی، سه رویداد برجسته شامل اصلاحات شاه، ملی شدن صنعت نفت توسط مصدق، و آشنایی با نهضت نواب صفوی تأثیر قابل توجهی بر گرایش سیاسی وی داشتند و وی را به سیاست جذب کردند.
زندگی سید علی خامنه ای
اولین مواجهه سید علی خامنه‌ای با فعالیت سیاسی در سال ۱۳۳۱ با دیدار نواب صفوی اتفاق افتاد که وی را به اندیشه انقلاب و مبارزه سوق داد.
او خود را شاگرد امام خمینی معرفی می‌کند و در سال ۱۳۳۶ با ایشان ملاقات داشت.
در سال ۱۳۴۱، در کنار برادرش، مأمور رساندن پیام‌های خمینی به مردم مشهد شد و در انتقال پیام‌های انقلاب نقش اساسی ایفا کرد.
خمینی از وی خواست تا وقایع مدرسه فیضیه و رفتار رژیم با مخالفان را بازگو کند و خامنه‌ای به عنوان رابطی میان روحانیون و مردم فعالیت می‌کرد.
سید علی خامنه ای زندگی نامه
پدر سید علی خامنه‌ای، سید جواد، و پدربزرگش، سید حسین، هر دو روحانی آذری‌تبار مقیم نجف بودند.
جد خانواده آن‌ها از تفرش به آذربایجان مهاجرت کرده بود.
سید حسین به عنوان فقیه و مدرس برجسته در نجف شناخته شده و امامت مسجد جامع تبریز را به عهده داشت.
سید جواد، متولد نجف، پس از پایان تحصیلاتش در نجف، در مشهد سکونت یافت و به عنوان امام جماعت مساجد بازار و گوهرشاد خدمت می‌کرد.
سید علی خامنه ای بیوگرافی
سید جواد خامنه‌ای در ازدواج اول خود سه دختر داشت که درگذشتند.
او سپس با خانم خدیجه میردامادی ازدواج کرد و چهار پسر و یک دختر دیگر داشت.
برادران او، سید محمد و سید هادی، هر دو فعال سیاسی و روحانی بودند.
سید محمد که در مجلس خبرگان قانون اساسی و مجلس شورای اسلامی حضور داشت، هدف یک اقدام تروریستی قرار گرفت ولی زنده ماند.
خواهرش بدری سادات، همسر علی تهرانی است که در خیزش سال ۱۴۰۱ ایران از وی اعلام برائت کرد.
سید حسن، تنها برادر غیرروحانی خانواده، در وزارت نفت شاغل است.
زندگی شخصی سید علی خامنه ای
آیت‌الله خامنه‌ای همسر دختر حجت‌الاسلام خجسته بافقی است و صاحب چند فرزند می‌باشد.
خانواده ایشان کمتر در رسانه‌ها ظاهر می‌شوند.
وی زندگی ساده‌ای را دنبال می‌کند و علاقه‌مند به شعر، ادبیات و موسیقی سنتی ایران است.
همسر سید علی خامنه ای
سید علی خامنه‌ای در آغاز پاییز ۱۳۴۳ با منصوره خجسته باقرزاده ازدواج کرد.
خانم خجسته در خانواده‌ای مذهبی و بازاری در مشهد پرورش یافته و فعالیت سیاسی رسمی نداشته است.
او معمولاً به دیدار خانواده‌های شهدا می‌رود.
تا کنون هیچ عکس رسمی از ایشان در رسانه‌ها منتشر نشده است.
فرزندان سید علی خامنه ای
سید علی خامنه‌ای شش فرزند دارد که شامل دو دختر به نامهای بشری و هدی و چهار پسر به نامهای مصطفی، مجتبی، مسعود (محسن) و میثم می‌شود.
بچه های سید علی خامنه ای
سید مصطفی، بزرگ‌ترین پسر آیت‌الله خامنه‌ای، در حال گذراندن تحصیلات حوزوی است.
سید مجتبی سابقه حضور در جبهه‌های جنگ ایران و عراق را دارد و ارتباط نزدیکی با بسیج و سپاه برقرار کرده است؛ وی به عنوان یکی از گزینه‌های احتمالی رهبری مطرح است.
سید مسعود (محسن) نیز عضو جامعه مدرسین قم است و بیشتر به جمع‌آوری خاطرات پدر و مدیریت وب‌سایت مربوط به وی مشغول است.
رهبر جمهوری اسلامی فرزندان خود را از درگیری در امور اقتصادی و مناصب حکومتی منع کرده است.
پسران سید علی خامنه ای
۱. مصطفی خامنه‌ای
سید مصطفی خامنه‌ای، که در دهه ۱۳۴۰ متولد شده است، از روحانیان و اساتید حوزه علمیه قم به شمار می‌رود.
او فعالیت‌هایی در حوزه مسائل فرهنگی و دینی دارد و شخصیت کم‌حاشیه‌ای دارد.
به گفته برخی منابع، وی از لحاظ تفکر و رفتار بیشترین شباهت را به پدر خود دارد.
۲. مجتبی خامنه‌ای
سید مجتبی خامنه‌ای، متولد حوالی سال ۱۳۴۸، روحانی و از افراد شناخته‌شده و تأثیرگذار در میان فرزندان آیت‌الله خامنه‌ای محسوب می‌شود.
در برخی محافل سیاسی، وی به‌عنوان گزینه‌ای محتمل برای جانشینی رهبری مطرح است.
وی با دختر غلامعلی حداد عادل ازدواج کرده است.
۳. میثم خامنه‌ای
میثم خامنه‌ای، پژوهشگر علوم انسانی، در حوزه‌های سیاسی کمتر فعال است و عمدتاً به زمینه‌های فرهنگی و تحقیقاتی شناخته می‌شود.
۴. مسعود خامنه‌ای
مسعود خامنه‌ای در زمینه‌های رسانه‌ای و سیاسی فعالیت نمی‌کند و عمدتاً حضور او در فضای خصوصی و غیررسمی است.
خانواده سید علی خامنه ای
پدر سید علی خامنه‌ای، سید جواد خامنه‌ای، از روحانیون و مجتهدان آذربایجانی‌تبار بود.
مادر ایشان، خدیجه میردامادی، از خانواده‌ای مذهبی اهل نجف و یزد بود.
منبع اصلی درآمد خانواده از جانب پدر بود که با محدودیت‌های مالی زیادی همراه بود.
آیت‌الله خامنه‌ای در مصاحبه‌های خود به سختی‌های دوران کودکی اشاره کرده و گفته است: «کودکی ما با رنج و زحمت گذشت. گاهی شب‌ها شام نداشتیم… من لباس‌های وصله‌دار می‌پوشیدم.»
سید علی خامنه ای و پدرش
سید علی خامنه‌ای آموزش‌های دینی خود را از سن چهار سالگی در منزل آغاز کرد و پدر ایشان، سید جواد خامنه‌ای، اولین آموزگار وی در آموزش قرآن بود.
در کلاس پنجم دبستان، مقدمات حوزه را در مدرسه سلیمان‌خان مشهد شروع کرد و بخش‌هایی از دروس را نزد پدرش فرا گرفت.
این دوره همزمان با حضور نواب صفوی در مشهد بوده که تأثیر قابل توجهی بر دیدگاه‌های سیاسی وی داشت.
ایشان سپس دوره سطح را در مدرسه نواب گذراند و تا سال دوم دبیرستان به تحصیل پرداخت.
شایعات در خصوص سید علی خامنه‌ای
طی سال‌های گذشته، وضعیت سلامت آیت‌الله خامنه‌ای موضوع گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای و سیاسی متعددی بوده است.
یکی از مهم‌ترین موارد در این زمینه به سال ۲۰۱۰ بازمی‌گردد، زمانی که برخی منابع غربی مدعی ابتلای او به نوعی نادر از سرطان خون شدند.
این موضوع هرگز از سوی منابع رسمی تأیید نشده و همچنان در حد شایعه باقی مانده است.
سید علی خامنه‌ای سرطان پروستات
اخبار مربوط به وضعیت سلامت آیت‌الله خامنه‌ای در سال‌های گذشته همواره مورد توجه رسانه‌های داخلی و بین‌المللی بوده است.
در سال ۲۰۱۵، یک رسانه خارجی ادعا کرد وی به سرطان پروستات در مرحله چهارم مبتلا است و عمر وی محدود به دو سال است؛ گزارشی که هرگز تأیید رسمی پیدا نکرد.
در سال ۱۳۹۹ نیز توییتی منتشر شد که از وخامت حال رهبر جمهوری اسلامی ایران و لغو دیدار او با رئیس‌جمهور خبر می‌داد، اما مقامات رسمی آن را نادرست اعلام کردند.
در شهریور ۱۴۰۱، مجدداً گمانه‌زنی‌هایی مبنی بر بیماری شدید وی پس از جراحی مطرح شد.
اگرچه تصویری از او در یک مراسم مذهبی عمومی منتشر شد، اما برخی رسانه‌ها، از جمله نیویورک تایمز، به شواهدی مانند ناتوانی در نشستن به‌عنوان نشانه بیماری اشاره کردند.
دست راست سید علی خامنه‌ای
حادثه سوءقصد به جان آیت‌الله خامنه‌ای در ۶ تیر ۱۳۶۰ از جمله رویدادهای تأثیرگذار سیاسی آن دوره بود. وی در جریان این ترور از ناحیه سینه، شانه و دست راست آسیب دید. این جراحت‌ها پیامدهای جسمی بلندمدتی برای او به همراه داشت و منجر به فلج شدن دائم دست راستش شد.
وضعیت جسمانی سید علی خامنه‌ای
در تاریخ ۱۷ شهریور ۱۳۹۳، آیت‌الله خامنه‌ای به دلیل عارضه پروستات تحت عمل جراحی قرار گرفت. بنابر اعلام پزشک معالج، این جراحی سبک و بدون خطر بود.
رسانه‌های داخلی تصاویری از بستری شدن رهبر منتشر کردند تا به افکار عمومی درباره سلامت ایشان اطمینان دهند. وی پس از هفت روز از بیمارستان مرخص شد.
ثروت سید علی خامنه‌ای
مسئولان سابق بیت رهبری عنوان کرده‌اند که آیت‌الله خامنه‌ای زندگی ساده‌ای دارد و حقوق نمی‌گیرد و هزینه‌های زندگی او عمدتاً از نذورات مردمی تأمین می‌شود؛ سطح زندگی وی کمتر از میانگین کشوری است.
برخی منابع دارایی او را اندک و ساده توصیف می‌کنند، در حالی که برخی خبرگزاری‌ها ارزش دارایی‌های او را حدود ۲۰۰ میلیارد دلار اعلام کرده‌اند.
بر اساس گزارش رویترز در سال ۲۰۱۳، خامنه‌ای کنترل دارایی‌های تقریبی ۹۵ میلیارد دلار را در اختیار دارد که بیشتر توسط ستاد اجرایی فرمان امام مدیریت می‌شود.
این نهاد اقتصادی از طریق مصادره اموال مردم و اقلیت‌های دینی، اموال قابل توجهی به دست آورده و بخش زیادی از ثروت کشور تحت مدیریت نهادهای وابسته به دفتر رهبر است.
در سال ۱۳۹۸ بنیاد مستضعفان یکی از این نهادها، درآمد قابل توجهی کسب کرد و درخواست‌هایی برای افزایش شفافیت مالی دفتر رهبری مطرح شد.
ستاد اجرایی فرمان امام همچنین در خرید سهام بانک‌ها و شرکت‌های بزرگ نقش داشته است.
خانه سید علی خامنه‌ای
رهبر جمهوری اسلامی ایران، آیت‌الله خامنه‌ای، در بیت رهبری مستقر در مرکز تهران زندگی می‌کند.
این مجموعه که محل اقامت، دفتر کار و برگزاری مراسم رسمی است، در تقاطع خیابان‌های ایران، پاستور، فلسطین و آذربایجان قرار دارد.
ساختمان‌های این مجموعه فاقد تزئینات بوده و دارای اتاق‌های متعدد با دکوراسیون ساده است.
خانه سید علی خامنه‌ای در پاستور
قبل از آغاز رهبری در سال ۱۳۶۰، آیت‌الله خامنه‌ای در منزل باغ‌داری در خیابان پاستور زندگی می‌کرد.
بیت رهبری که اکنون محل اقامت و فعالیت‌های اوست، تحت حفاظت سپاه حفاظت ولی امر است و به دلیل مسائل امنیتی، اطلاع‌رسانی درباره جزئیات داخلی آن محدود می‌باشد.
⏬مقالات پیشنهادی برای شما عزیزان⏬
اطلاعات عباس عراقچیدروازه‌بانان منچسترسیتیتصویر پس زمینه میکل مرینو
رهبر فرزانه، قدردان رهنمودهای حکیمانهتان هستیم. انشاءالله کشور با تدبیر شما از مشکلات عبور خواهد کرد
رهبر حکیم و پرصلابت ایران، همیشه چراغ راه ملت! 🙌🇮🇷